Food Hygiene Rating Scheme (FHRS) Food and You 2: Wave 6
Pennod 3: Defnyddio’r Cynllun Sgorio Hylendid Bwyd i wneud penderfyniadau
Mae’r bennod hon yn rhoi trosolwg o’r ffordd y bydd pobl yn defnyddio’r Cynllun Sgorio Hylendid Bwyd wrth benderfynu ble i fwyta allan neu ble i brynu bwyd.
Sgoriau hylendid bwyd derbyniol
Ffigur 13. Parodrwydd i fwyta bwyd mewn bwyty neu o safle tecawê sydd â sgôr hylendid bwyd sy’n is na 5.
Lawrlwytho’r siart hon
Ffynhonnell: Bwyd a Chi 2: Cylch 6
Gofynnwyd i’r ymatebwyr ystyried a fydden nhw’n dal i fwyta neu archebu bwyd o fwyty neu siop tecawê pe baen nhw’n gweld sgôr is na’r sgôr uchaf o 5 (da iawn) ar sticer sgôr hylendid bwyd wrth gyrraedd safle’r busnes bwyd. Dywedodd y rhan fwyaf o’r ymatebwyr y bydden nhw’n dal i fwyta mewn bwyty neu o siop tecawê pe baen nhw’n gweld sticer â sgôr hylendid bwyd o 4 (da) (93%) neu 3 (boddhaol ar y cyfan) (59%). Serch hynny, dywedodd y rhan fwyaf o’r ymatebwyr na fydden nhw’n bwyta mewn bwyty nac o siop tecawê pe baen nhw’n gweld sticer â sgôr hylendid bwyd o 2 (angen gwella) (82%), 1 (angen gwella yn sylweddol) (93%) neu 0 (angen gwella ar frys) (95%) (Ffigur 13) (footnote 1).
Gofynnwyd i’r ymatebwyr pa sgôr y bydden nhw fel arfer yn ei hystyried fel y sgôr hylendid bwyd isaf a fyddai’n dderbyniol iddyn nhw pan fydden nhw’n ystyried prynu bwyd o rywle. Byddai 8% o’r ymatebwyr ond yn ystyried sgôr o 5 fel un dderbyniol, ond dywedodd y rhan fwyaf o’r ymatebwyr mai sgôr o 3 (39%) neu 4 (42%) oedd y sgôr isaf y byddent yn ei hystyried yn dderbyniol. Roedd lleiafrif o’r ymatebwyr yn ystyried sgôr o 0 (1%), 1 (1%) neu 2 (4%) yn dderbyniol (footnote 2).
Sefyllfaoedd sy’n effeithio ar sgoriau hylendid bwyd derbyniol
Ffigur 14. Parodrwydd i brynu bwyd gan fusnes sydd â sgôr hylendid bwyd sy’n is na’u sgôr dderbyniol isaf.
Lawrlwytho’r siart hon
Ffynhonnell: Bwyd a Chi 2: Cylch 6
Gofynnwyd i’r ymatebwyr a allen nhw feddwl am sefyllfa lle y bydden nhw o bosib yn penderfynu prynu bwyd o fusnes â sgôr is na’u sgôr dderbyniol isaf arferol. Ar draws pob sgôr, dywedodd tua dau draean o’r ymatebwyr (67%) na allen nhw feddwl am sefyllfa lle y bydden nhw o bosib yn penderfynu prynu bwyd o fusnes bwyd â sgôr is, tra oedd 23% yn gallu meddwl am sefyllfa o’r fath (Ffigur 14) (footnote 3).
Ffigur 15. Sefyllfaoedd lle y byddai’r ymatebwyr o bosib yn prynu bwyd gan fusnes bwyd sydd â sgôr hylendid bwyd is na’u sgôr dderbyniol isaf arferol
Lawrlwytho’r siart hon
Source: Food & You 2: Wave 6
O ran yr ymatebwyr hynny a oedd yn gallu meddwl am sefyllfa lle y bydden nhw o bosib yn prynu bwyd gan fusnes bwyd â sgôr is na’u sgôr dderbyniol arferol, gofynnwyd iddyn nhw egluro beth fyddai’r sefyllfa honno drwy ddewis o blith rhestr o opsiynau. Y sefyllfaoedd mwyaf cyffredin oedd: pe baen nhw wedi bwyta bwyd yno o’r blaen (50%); pe na bai llawer o ddewis o leoedd i fynd (50%); pe bai angen iddyn nhw brynu rhywbeth ar fyrder (37%); neu pe baen nhw’n gwybod bod y bwyd o ansawdd uchel (34%) (Ffigur 15) (footnote 4).
Ffigur 16. Parodrwydd i brynu bwyd gan fusnes sydd â sgôr hylendid bwyd sy’n uwch na’u sgôr dderbyniol isaf arferol.
Lawrlwytho’r siart hon
Ffynhonnell: Bwyd a Chi 2: Cylch 6
Gofynnwyd i’r ymatebwyr a allen nhw feddwl am sefyllfa lle y bydden nhw ond yn prynu bwyd gan fusnes sydd â sgôr uwch na’u sgôr dderbyniol isaf arferol.
Yn gyffredinol, roedd y rhan fwyaf o’r ymatebwyr (61%) yn gallu meddwl am sefyllfa lle y bydden nhw’n gwneud hyn, ac nid oedd 25% o’r ymatebwyr yn gallu. Roedd y rhan fwyaf o’r ymatebwyr a oedd yn tybio bod sgôr o 2 (angen gwella) (66%), 3 (boddhaol ar y cyfan) (66%), neu 4 (da) (64%) yn gyffredinol dderbyniol yn gallu meddwl am sefyllfa lle y bydden nhw ond yn prynu bwyd gan fusnes bwyd â sgôr uwch (Ffigur 16) (footnote 5).
Ffigur 17. Achlysuron lle byddai’r ymatebwyr ond yn prynu bwyd gan fusnes sydd â sgôr hylendid bwyd sy’n uwch na’u sgôr dderbyniol arferol.
Lawrlwytho’r siart hon
Ffynhonnell: Bwyd a Chi 2: Cylch 6
O ran yr ymatebwyr hynny a oedd yn gallu meddwl am achlysur lle bydden nhw ond yn prynu bwyd gan fusnes bwyd â sgôr uwch na’u sgôr dderbyniol arferol, gofynnwyd iddyn nhw egluro beth fyddai’r achlysur hwnnw trwy ddewis o blith rhestr o opsiynau. Yr achlysuron mwyaf cyffredin oedd achlysuron arbennig (53%), pan fyddai’r ymatebydd yng nghwmni pobl benodol neu aelodau penodol o’i deulu (45%), pan fyddai’r ymatebydd mewn lle anghyfarwydd (er enghraifft gweithio i ffwrdd neu ar ei wyliau) (41%), neu pan fyddai gan yr ymatebydd neu rywun arall ofynion iechyd arbennig (er enghraifft salwch neu feichiogrwydd) (40%) (Ffigur 17) (footnote 6).
Effaith y sticer sgôr hylendid bwyd ar ganfyddiadau ac ymddygiadau
Pe na bai sticer sy’n dangos sgôr hylendid bwyd y busnes yn cael ei arddangos wrth y fynedfa, gofynnwyd i’r ymatebwyr i ba raddau, os o gwbl, y byddai hynny’n effeithio ar eu penderfyniad i fwyta yno. O blith y rheiny a oedd wedi clywed am y CSHB, byddai 58% yn llai tebygol (hynny yw ‘yn llawer llai tebygol’ neu ‘ychydig yn llai tebygol’) o fwyta bwyd mewn busnes bwyd nad oedd yn arddangos sticer sgôr hylendid bwyd wrth y fynedfa. Fodd bynnag, dywedodd 29% o’r ymatebwyr na fyddai’n eu gwneud yn llai tebygol o fwyta yno. Dywedodd 13% o’r ymatebwyr nad oedden nhw’n gwybod beth fyddai’r effaith ar eu penderfyniad i fwyta yno pe bai busnes yn peidio ag arddangos ei sgôr.
Dywedodd cyfran uwch o’r ymatebwyr sy’n byw yng Nghymru (68%) y bydden nhw’n llai tebygol o fwyta mewn busnes bwyd nad oedd yn arddangos sticer sgôr hylendid bwyd wrth y fynedfa o’u cymharu ag ymatebwyr yn Lloegr (57%). Byddai dros 6 o bob 10 (64%) o’r ymatebwyr yng Ngogledd Iwerddon yn llai tebygol o fwyta mewn busnes bwyd nad oedd yn arddangos sticer sgôr hylendid bwyd wrth y fynedfa** (footnote 7).
Gofynnwyd i’r ymatebwyr a oedd wedi clywed am y CSHB a oedden nhw wedi penderfynu peidio â defnyddio busnes bwyd yn ystod y 12 mis diwethaf oherwydd nad oedd yn arddangos ei sticer sgôr hylendid bwyd. Dywedodd 18% eu bod wedi penderfynu peidio â defnyddio busnes bwyd oherwydd nad oedd yn arddangos ei sticer sgôr hylendid bwyd, a dywedodd 63% nad oedden nhw wedi gwneud hyn. Fodd bynnag, dywedodd 19% o’r ymatebwyr nad oedden nhw’n gwybod, neu nad oedden nhw’n gallu cofio, a oedden nhw wedi penderfynu peidio â defnyddio busnes bwyd oherwydd nad oedd yn arddangos ei sticer sgôr hylendid bwyd (footnote 8).
Pryderon am fusnesau bwyd nad ydynt yn arddangos sgôr CSHB
Ffigur 18. Pryderon yr ymatebwyr pe na bai busnes bwyd yn arddangos ei sticer sgôr hylendid bwyd ar ei safle.
Lawrlwytho’r siart hon
Ffynhonnell: Bwyd a Chi 2: Cylch 6
Gofynnwyd i’r ymatebwyr beth fyddai’n peri pryder iddyn nhw pe baen nhw’n ymweld â busnes bwyd nad oedd yn arddangos ei sticer sgôr hylendid bwyd ar y safle. Y pryderon mwyaf cyffredin oedd bod gan y busnes bwyd safonau hylendid gwael (49%) a bod gan y busnes bwyd sgôr hylendid bwyd wael neu isel a’i fod yn ceisio’i chuddio (48%).
Roedd ymatebwyr yng Nghymru yn fwy tebygol o boeni bod gan y busnes bwyd safonau hylendid gwael (60%), bod gan y busnes sgôr hylendid bwyd wael/isel a’i fod yn ceisio’i chuddio (58%), ac nad yw’r busnes bwyd yn bodloni’r gofynion cyfreithiol (49%) nag ymatebwyr yn Lloegr (48% yn poeni am safonau hylendid gwael, 47% yn poeni am sgôr hylendid bwyd wael/isel, a 38% yn poeni nad yw’r busnes yn bodloni’r gofynion cyfreithiol). Roedd ymatebwyr yng Nghymru hefyd yn fwy tebygol o boeni a oedd y busnes bwyd wedi cael ei arolygu gan yr awdurdod perthnasol (54%) nag ymatebwyr yn Lloegr (41%) a Gogledd Iwerddon (42%).
Ni fyddai dros chwarter o’r ymatebwyr (27%) yn sylwi pe na bai sticer yn cael ei arddangos, ac ni fyddai 4% yn poeni am ddim byd pe na bai’r sticer yn cael ei arddangos (Ffigur 18) (footnote 9). Roedd ymatebwyr yn Lloegr (28%) yn fwy tebygol o ddweud na fydden nhw’n sylwi pe bai’r sticer ar goll nag ymatebwyr yng Nghymru (16%). Yng Ngogledd Iwerddon dywedodd (23%)** na fydden nhw’n sylwi pe bai’r sticer ar goll nag ymatebwyr yng Nghymru.
-
Cwestiwn: Ar gyfer pob un o’r sgoriau hylendid canlynol, nodwch a fyddech chi’n dal i fwyta mewn bwyty neu o siop tecawê pe baech yn gweld y sgôr honno, neu a fyddech yn penderfynu peidio â bwyta yn y bwyty neu o’r siop tecawê honno. Ymatebion: Byddwn i’n dal i fwyta yn y bwyty / o’r siop tecawê; Fyddwn i ddim yn bwyta yn y bwyty / o’r siop tecawê; Ddim yn gwybod. Sylfaen = gweler tabl FHRS11_rebased i weld y rhifau sylfaen, yr holl ymatebwyr ar-lein a’r rheiny a atebodd yr holiadur ‘Bwyta Allan’ trwy’r post a oedd wedi clywed am y Cynllun Sgorio Hylendid Bwyd.
-
Cwestiwn: Ar raddfa sgoriau o 0 i 5, beth yw’r sgôr isaf a fyddai’n dderbyniol i chi fel arfer pe baech chi’n ystyried prynu bwyd o rywle? Ymatebion: 0 – angen gwella ar frys; 1 – angen gwella yn sylweddol; 2 – angen gwella; 3 – boddhaol ar y cyfan; 4 – da; 5 – da iawn; Ddim yn gwybod; Dydw i ddim fel arfer yn sylwi ar y sgôr wrth fynd i mewn i fusnes bwyd. Sylfaen = 4335, yr holl ymatebwyr ar-lein a’r rheiny a atebodd yr holiadur ‘Bwyta Allan’ trwy’r post a oedd wedi clywed am y Cynllun Sgorio Hylendid Bwyd, ac eithrio’r rhieny a oedd ‘heb nodi’.
-
Cwestiwn: A allwch chi feddwl am sefyllfa lle y byddech chi o bosib yn penderfynu prynu bwyd gan fusnes bwyd â sgôr is na … (sgôr)? Ymatebion: Gallaf; Na allaf; Ddim yn gwybod. Sylfaen = 3352, yr holl ymatebwyr ar-lein a ddywedodd eu bod yn ystyried sgôr o … (sgôr) yn dderbyniol wrth brynu bwyd o rywle, ac eithrio’r rhai nad oedden nhw wedi clywed am y CSHB, ac eithrio’r rhieny ‘heb nodi’. Sylwer: Y sgôr a gyflwynwyd oedd y sgôr a roddwyd mewn ymateb i’r cwestiwn blaenorol, ‘Ar raddfa sgoriau o 0 i 5, beth yw’r sgôr isaf a fyddai’n dderbyniol i chi fel arfer pe baech chi’n ystyried prynu bwyd o rywle?’
-
Cwestiwn: Beth fyddai’r achlysur hwnnw? Ymatebion: Pe na bai llawer o ddewis o leoedd i fynd iddyn nhw; Pe bawn i wedi bwyta bwyd yno o’r blaen; Pe bawn i allan yn hwyr y nos; Pe bawn i’n gwybod bod y bwyd o ansawdd uchel; Pe bai angen i mi brynu rhywbeth yn gyflym; Pe bai rhywun wedi argymell y lle i mi; Pe na bai gennyf lawer o arian i’w wario/pe bawn i am brynu bwyd o rywle rhad; Pe bai rhywun arall yn fy ngrŵp wedi dewis y busnes bwyd hwn; Pe bawn i’n mwynhau blas y bwyd o’r lle; Pe na bawn i’n gyfarwydd â’r lleoliad (gweithio i ffwrdd, ar wyliau, ac ati); Pe bai’n rhan o gadwyn rydw i’n gyfarwydd â hi; Oherwydd y byddwn i’n tybio ei fod yn ddiogel os yw’n dal i fod ar agor/yn gweithredu; Pe bai’r busnes bwyd yn gweini math penodol o fwyd (er enghraifft math o cuisine neu ddewisiadau llysieuol/figan); Pe bawn i’n mynd â’r bwyd i ffwrdd gyda fi yn lle bwyta ar y safle; Arall; Ddim yn gwybod. Sylfaen = 679, yr holl ymatebwyr ar-lein a oedd yn gallu meddwl am sefyllfa lle y bydden nhw o bosib yn prynu bwyd o fusnes bwyd â sgôr is na’u sgôr dderbyniol arferol, ac eithrio’r rheiny nad oedden nhw wedi clywed am y Cynllun Sgorio Hylendid Bwyd, a’r rheiny a oedd ‘heb nodi’.
-
Cwestiwn: Allwch chi feddwl am achlysur lle byddech chi ond yn prynu bwyd gan fusnes bwyd â sgôr uwch na … (sgôr)? Ymatebion: Gallaf; Na allaf; Ddim yn gwybod. Sylfaen = 3119, yr holl ymatebwyr ar-lein a ddywedodd y bydden nhw’n bwyta bwyd o fusnes â sgôr o … (sgôr), ac eithrio’r rheiny nad oedden nhw wedi clywed am y CSHB, ac eithrio’r rheiny a oedd ‘heb nodi’. Sylwer: Y sgôr a gyflwynwyd oedd y sgôr a roddwyd mewn ymateb i’r cwestiwn blaenorol, ‘Ar raddfa sgoriau o 0 i 5, beth yw’r sgôr isaf a fyddai’n dderbyniol i chi fel arfer pe baech chi’n ystyried prynu bwyd o rywle?’
-
Cwestiwn: Beth fyddai’r achlysur hwnnw? Ymatebion: Pan fydd yn achlysur arbennig (pen-blwydd, pen-blwydd priodas, dathliad, ac ati); Pan fyddaf i yng nghwmni pobl benodol/aelodau penodol o’r teulu; Pan fyddaf i mewn lle anghyfarwydd (gweithio i ffwrdd, ar fy ngwyliau, ac ati); Pan fydd gennyf i neu rywun arall ofynion iechyd arbennig (salwch, beichiogrwydd, ac ati); Pan fyddaf i’n mynd yng nghwmni pobl hŷn; Pan fyddaf i’n mynd yng nghwmni plant (ifanc); Pan fyddaf i am fynd i le drud; Pan fydd yn rhan o gadwyn; Arall. Sylfaen = 1906, yr holl ymatebwyr ar-lein a ddywedodd y bydden nhw ond yn bwyta bwyd yn rhywle â sgôr uwch, ac eithrio’r rheiny nad oedden nhw wedi clywed am y Cynllun Sgorio Hylendid Bwyd, a’r rheiny a oedd ‘heb nodi’.
-
Cwestiwn: Pe na bai sticer sy’n dangos sgôr hylendid bwyd y busnes yn cael ei arddangos wrth y fynedfa, i ba raddau, os o gwbl, y byddai hynny’n effeithio ar eich penderfyniad i fwyta yno? Ymatebion: Byddwn i’n llawer llai tebygol o fwyta yno; Byddwn i ychydig yn llai tebygol o fwyta yno; Fyddwn i ddim yn llai tebygol o fwyta yno; Ddim yn gwybod. Sylfaen = 4417, yr holl ymatebwyr ar-lein a’r rheiny a atebodd yr holiadur ‘Bwyta Allan’ trwy’r post a oedd wedi clywed am y Cynllun Sgorio Hylendid Bwyd, ac eithrio’r rheiny a oedd ‘heb nodi’.
-
Cwestiwn: Yn ystod y 12 mis diwethaf, a wnaethoch chi erioed benderfynu peidio â defnyddio busnes bwyd gan nad oedd yn arddangos sticer y Cynllun Sgorio Hylendid Bwyd? Ymatebion: Do; Naddo; Ddim yn gwybod/Methu cofio. Sylfaen = 4418, yr holl ymatebwyr ar-lein a’r rheiny a atebodd yr holiadur ‘Bwyta Allan’ trwy’r post a oedd wedi clywed am y Cynllun Sgorio Hylendid Bwyd, ac eithrio’r rheiny a oedd ‘heb nodi’.
-
Cwestiwn: Pe baech chi’n ymweld â busnes bwyd nad oedd yn arddangos sticer y Cynllun Sgorio Hylendid Bwyd ar y safle, a fyddech chi’n poeni am unrhyw rai o’r pethau canlynol? Ymatebion: Bod gan y busnes bwyd sgôr hylendid bwyd isel neu wael a’i fod yn ceisio’i chuddio; Bod safonau hylendid y busnes bwyd yn wael; A yw’r busnes bwyd wedi’i arolygu gan yr awdurdodau perthnasol ai peidio; Bod mwy o berygl o gael gwenwyn bwyd/salwch/haint drwy fwyta yno; Pa mor ddiogel yw hi i fwyta yn y busnes bwyd; Nad yw’r busnes bwyd yn bodloni’r gofynion cyfreithiol; Fyddwn i ddim yn sylwi pe na bai’r sticer yn cael ei arddangos; Fyddwn i ddim yn poeni am ddim byd; Arall; Ddim yn gwybod. Sylfaen = 4420, yr holl ymatebwyr ar-lein a’r rheiny a atebodd yr holiadur ‘Bwyta Allan’ trwy’r post a oedd wedi clywed am y Cynllun Sgorio Hylendid Bwyd, ac eithrio’r rheiny a oedd ‘heb nodi’.