Pennod 6: Bwyta gartref

Adroddwyd ar y modiwl ‘Bwyta gartref’ llawn yn yr adroddiad Bwyd a Chi 2: Prif Ganfyddiadau Cylch 1. Bydd y modiwl llawn yn cael ei adrodd eto fel rhan o Gylch 5.

Cwestiwn: Pan fyddwch chi gartref, pa mor aml, os o gwbl, ydych chi’n golchi eich dwylo cyn dechrau paratoi neu goginio bwyd? Ymatebion: Bob amser, Y rhan fwyaf o’r amser, Tua hanner yr amser, Weithiau, Byth, Dydw i ddim yn coginio, Ddim yn gwybod. Sylfaen=4430, pawb a ymatebodd ar-lein a’r rheiny a gwblhaodd yr holiadur ‘Bwyta gartref’ sy’n gwneud rhywfaint o waith paratoi a choginio bwyd yn eu cartref, ac eithrio’r rheiny a ddywedodd ‘Dydw i ddim yn coginio/paratoi bwyd’.

Cwestiwn: Pan fyddwch chi gartref, pa mor aml, os o gwbl, ydych chi’n golchi eich dwylo cyn dechrau paratoi neu goginio bwyd? Ymatebion: Bob amser, Y rhan fwyaf o'r amser, Tua hanner yr amser, Weithiau, Byth, Ddim yn gwybod. Sylfaen=4239, pawb a ymatebodd ar-lein a’r rheiny a gwblhaodd yr holiadur ‘Bwyta gartref’ trwy’r post sy’n gwneud rhywfaint o waith paratoi a choginio bwyd yn eu cartref, ac eithrio’r rheiny a ddywedodd ‘Dydw i ddim yn coginio/paratoi bwyd’.

Cwestiwn: Wrth fwyta y tu allan i’r cartref, pa mor aml, os o gwbl, ydych chi’n golchi eich dwylo, neu’n defnyddio hylif diheintio dwylo neu weips cyn bwyta? Ymatebion: Bob amser, Y rhan fwyaf o'r amser, Tua hanner yr amser, Weithiau, Byth, Ddim yn gwybod. Sylfaen = 4755, yr holl ymatebwyr ar-lein a’r rheiny a gwblhaodd yr holiadur Bwyta Allan trwy’r post.

Cwestiwn: Beth ydych chi’n credu yw’r tymheredd cywir ar gyfer y tu mewn i’ch oergell? Ymatebion: Llai na 0 gradd C (llai na 32 gradd F), Rhwng 0 a 5 gradd C (32 i 41 gradd F), Mwy na 5 ond llai nag 8 gradd C (42 i 46 gradd F), 8 i 10 gradd C (47 i 50 gradd F) (2%), Mwy na 10 gradd C (dros 50 gradd F), Arall, Ddim yn gwybod. Sylfaen = 4778, pawb a ymatebodd ar-lein a’r rheiny a gwblhaodd yr holiadur ‘Bwyta gartref’ trwy’r post, ac eithrio’r rheiny sydd heb oergell.

Cwestiwn: Ydych chi, neu unrhyw un arall yn eich cartref, yn gwirio tymheredd eich oergell? Ymatebion: Ydw, Nac ydw, Does dim angen i mi – mae ganddi larwm sy’n canu os yw’n rhy boeth neu’n rhy oer, Ddim yn gwybod. Sylfaen = 4778, pawb a ymatebodd ar-lein a’r rheiny a gwblhaodd yr holiadur papur ‘Bwyta gartref’ trwy’r post, ac eithrio’r rheiny sydd heb oergell.

Cwestiwn: Pa mor aml, os o gwbl, ydych chi neu rywun arall yn eich cartref yn gwirio tymheredd yr oergell? Ymatebion: O leiaf bob dydd, 2-3 gwaith yr wythnos, Unwaith yr wythnos, Llai nag unwaith yr wythnos ond mwy nag unwaith y mis, Unwaith y mis, Pedair gwaith y flwyddyn, 1-2 gwaith y flwyddyn, Byth, Ddim yn gwybod. Sylfaen = 2302, pawb a ymatebodd ar-lein a’r rheiny a gwblhaodd yr holiadur papur ‘Bwyta gartref’ trwy’r post lle yr oedd rhywun yn eu cartref yn gwirio tymheredd yr oergell.

Cwestiwn: Pa mor aml, os o gwbl, ydych chi’n coginio bwyd nes ei fod yn stemio’n boeth ac wedi’i goginio’r holl ffordd drwodd? Ymatebion: Bob amser, Y rhan fwyaf o’r amser, Tua hanner yr amser, Weithiau, Byth, Ddim yn gwybod. Sylfaen = 4420, pawb a ymatebodd ar-lein sy’n gwneud rhywfaint o waith paratoi a choginio bwyd yn eu cartref, a’r rheiny a gwblhaodd yr holiadur ‘Bwyta Gartref’ trwy’r post, ac eithrio’r rheiny a ddywedodd ‘Dydw i ddim yn coginio’.

Mae data ar fwyta cig coch, hwyaid, byrgyrs cig eidion, selsig a phorc pan fydd y cig yn binc neu pan fydd y suddion yn binc neu’n goch ar gael trwy’r ymchwil Bwyd a Chi 2: Cylch 1, a disgwylir iddo gael ei nodi yn yr ymchwil Bwyd a Chi 2: Cylch 5.

Cwestiwn: Pa mor aml, os o gwbl, ydych chi’n bwyta cyw iâr neu dwrci os yw’r cig yn binc neu os yw’r suddion yn binc neu’n goch? Ymatebion: Bob amser, Y rhan fwyaf o’r amser, Tua hanner yr amser, Weithiau, Byth, Ddim yn gwybod. Sylfaen = 4381, yr holl ymatebwyr nad ydynt yn bwyta deiet figan, pescataraidd neu lysieuol, ac sy’n bwyta cyw iâr/twrci.

Cwestiwn: Wrth ailgynhesu bwyd, sut ydych chi’n gwybod pryd mae’n barod i’w fwyta? (Dewiswch bob un sy’n berthnasol.) Ymatebion: Rwy'n gwirio bod y canol yn boeth, Rwy'n dilyn y cyfarwyddiadau ar y label, Rwy’n gweld ei fod yn byrlymu, Rwy'n defnyddio amserydd i sicrhau ei fod wedi'i goginio am gyfnod penodol, Rwy'n gwirio bod y tymheredd yn gyson drwyddo, Gallaf weld stêm yn dod ohono, Rwy'n ei flasu, Rwy'n ei droi, Rwy'n rhoi fy llaw drosto/ei gyffwrdd, Rwy’n defnyddio chwiliedydd/thermomedr, Dim un o'r uchod, Dydw i ddim yn gwirio. Sylfaen = 4208, pawb a ymatebodd ar-lein a’r rheiny a gwblhaodd yr holiadur ‘Bwyta gartref’ trwy’r post sy’n gwneud rhywfaint o waith paratoi a choginio bwyd yn eu cartref, ac eithrio’r rheiny a ddywedodd ‘Dydw i ddim yn ailgynhesu bwyd’.

Cwestiwn: Sawl gwaith y byddech chi’n ystyried ailgynhesu bwyd ar ôl iddo gael ei goginio am y tro cyntaf? Ymatebion:  Ddim o gwbl, Unwaith, Dwywaith, Mwy na dwywaith, Ddim yn gwybod. Sylfaen = 4213, pawb a ymatebodd ar-lein a phawb a gwblhaodd yr holiadur ‘Bwyta Gartref’ trwy’r post sy’n ailgynhesu bwyd gan ddefnyddio un o’r dulliau yn y cwestiwn blaenorol.

Cwestiwn: Pryd yw’r hwyraf y byddech chi’n bwyta unrhyw fwyd dros ben sydd wedi’i storio yn yr oergell? Ymatebion:  Yr un diwrnod, O fewn 1-2 ddiwrnod, O fewn 3-5 diwrnod, Mwy na 5 diwrnod yn ddiweddarach, Mae’n amrywio gormod, Ddim yn gwybod. Sylfaen = 4769, pawb a ymatebodd ar-lein a’r rheiny a gwblhaodd yr holiadur ‘Bwyta Gartref’ trwy’r post.

Cwestiwn: Pa mor aml, os o gwbl, ydych chi’n gwneud y canlynol? Golchi cyw iâr amrwd. Ymatebion:  Bob amser, Y rhan fwyaf o’r amser, Tua hanner yr amser, Weithiau, Byth, Ddim yn gwybod. Sylfaen = 4375, pawb a ymatebodd ar-lein sy’n gwneud rhywfaint o waith paratoi a choginio bwyd yn eu cartref, a’r rheiny a gwblhaodd yr holiadur ‘Bwyta Gartref’ trwy’r post, ac eithrio’r rheiny a ddywedodd ‘Dydw i ddim yn coginio/paratoi bwyd’.

Cwestiwn: Sut ydych chi’n storio cig a dofednod amrwd yn yr oergell? Dewiswch bob un sy’n berthnasol. Ymatebion: Oddi wrth fwydydd wedi’u coginio, Wedi’i orchuddio â ffilm/ffoil, Mewn cynhwysydd wedi’i selio, Yn ei ddeunydd pecynnu gwreiddiol, Ar blât. Sylfaen = 4306, pawb a ymatebodd ar-lein, a’r rheiny a gwblhaodd yr holiadur ‘Bwyta Gartref’ trwy’r post ac eithrio’r rheiny nad ydynt yn prynu/storio cig/dofednod, nad ydynt yn storio cig/dofednod amrwd yn yr oergell, nad oes ganddynt oergell neu ddim yn gwybod.

Dywedodd bron i ddwy ran o dair (66%) o’r ymatebwyr eu bod yn storio cig a dofednod amrwd ar waelod yr oergell, fel y mae’r ASB yn ei argymell. Fodd bynnag, dywedodd 2 o bob 10 (20%) o’r ymatebwyr eu bod yn storio cig a dofednod amrwd lle bynnag y bo lle yn yr oergell; dywedodd 11% eu bod yn eu storio cig a dofednod amrwd yng nghanol yr oergell; a dywedodd 5% eu bod yn storio yn rhan uchaf yr oergell.

Cwestiwn: Pa un o’r rhain sy’n dangos nad yw bwyd yn ddiogel i’w fwyta mwyach? Ymatebion: Y dyddiad ‘defnyddio erbyn’, Y dyddiad ‘ar ei orau cyn’, Y dyddiad ‘gwerthu erbyn’, Y dyddiad ‘arddangos tan’, Pob un o’r rhain, Mae’n dibynnu, Dim un o’r rhain, Ddim yn gwybod. Sylfaen = 4786, pawb a ymatebodd ar-lein a’r rheiny a gwblhaodd yr holiadur ‘Bwyta Gartref’ trwy’r post.

Cwestiwn: Pa mor aml, os o gwbl, ydych chi’n edrych ar ddyddiadau ‘defnyddio erbyn’ pan fyddwch chi ar fin coginio neu baratoi bwyd? Ymatebion:  Bob amser, Y rhan fwyaf o’r amser, Tua hanner yr amser, Weithiau, Byth, Mae’n amrywio gormod, Ddim yn gwybod. Sylfaen = 4421, pawb a ymatebodd ar-lein sy’n gwneud rhywfaint o waith paratoi a choginio bwyd yn eu cartref, a’r rheiny a gwblhaodd yr holiadur ‘Bwyta Gartref’ trwy’r post, ac eithrio’r rheiny a ddywedodd ‘Dydw i ddim yn coginio/paratoi bwyd’ a ‘Heb ei nodi’.

Cwestiwn: Yn ystod y mis diwethaf, ydych chi wedi bwyta’r bwyd hwn ar ôl ei ddyddiad ‘defnyddio erbyn’? A = Cigoedd wedi’u coginio, B = Pysgod mwg, C = Salad mewn bagiau, D = Caws, E = Llaeth, F = Cig amrwd, G = Pysgod Cregyn, H = Unrhyw bysgodyn arall, I = Iogwrt. Ymatebion: Do, digwyddodd hyn bob wythnos, Do, digwyddodd hyn rai wythnosau ond nid bob wythnos, Do, digwyddodd hyn dim ond un wythnos yn y mis diwethaf, Na, byth, Ddim yn gwybod/Ddim yn gallu cofio, Gwell gennyf beidio â dweud. Sylfaen A= 3192, B= 2458, C= 3172, D= 3384, E= 3416, F= 3228, G= 2421, H= 2869, I= 3176 , pawb a ymatebodd ar-lein a oedd wedi bwyta’r math o fwyd yn y mis blaenorol. Sylwch: Mae’r disgrifiad sylfaenol yn amrywio yn ôl y math o fwyd. Mae rhagor o wybodaeth ar gael yn y tablau data.

Cwestiwn: Pryd, os o gwbl, yw’r hwyrach y byddech chi’n bwyta neu yfed yr eitemau canlynol ar ôl eu dyddiad ‘defnyddio erbyn’?  A = Cigoedd wedi’u coginio, B = Pysgod mwg, C = Salad mewn bagiau, D = Caws, E = Llaeth, F = Cig amrwd fel cig eidion/porc/cig oen/dofednod, G = Pysgod Cregyn, H = Unrhyw bysgodyn arall, I = Iogwrt. Ymatebion: 1-2 ddiwrnod ar ôl y dyddiad ‘defnyddio erbyn’, 3-4 diwrnod ar ôl y dyddiad ‘defnyddio erbyn’, 5-6 diwrnod ar ôl y dyddiad ‘defnyddio erbyn’, 1-2 wythnos ar ôl y dyddiad ‘defnyddio erbyn’, mwy na phythefnos ar ôl y dyddiad ‘defnyddio erbyn’, nid wyf yn bwyta/yfed hwn ar ôl y dyddiad ‘defnyddio erbyn’, Ddim yn gwybod/Dydw i byth yn gwirio’r dyddiad ‘defnyddio erbyn’ ar gyfer y bwyd hwn. Sylfaen A= 4324, B= 3485, C= 4398, D= 4563, E= 4481, F= 4288, G= 3151, H= 3963, I= 4379, pawb a ymatebodd ar-lein a’r rheiny a gwblhaodd yr holiadur ‘Bwyta Gartref’ trwy’r post , sy’n bwyta’r math o fwyd dan sylw. Sylwch: Mae’r disgrifiad sylfaenol yn amrywio yn ôl y math o fwyd. Mae rhagor o wybodaeth ar gael yn y tablau data. Gallai canran yr ymatebwyr a ddywedodd eu bod wedi bwyta gwahanol fwydydd ar ôl y dyddiad ‘defnyddio erbyn’ amrywio rhwng y data a ddangosir yn Ffigur 21 a Ffigur 22 oherwydd y gwahaniaeth yn yr amserlen y mae’r cwestiynau’n cyfeirio ati.